Funkcja zawijania wierszy i kolumn w Excelu to nieocenione narzędzie, gdy mamy dane uszeregowane w jednej kolumnie lub wierszu, które powinny być uporządkowane w formie tabeli. Ta funkcja automatycznie reorganizuje dane zgodnie z określoną przez użytkownika liczbą kolumn lub wierszy, co pozwala na szybkie przekształcenie jednowymiarowego zakresu danych w czytelny układ dwuwymiarowy.
W tym artykule pokażę, jak używać funkcji ZAWIJAJ.WIERSZE i ZAWIJAJ.KOLUMNY, aby poprawić organizację danych.
Kiedy potrzebujemy zawijania danych?
Często zdarza się, że nasze dane są zapisane w pojedynczej kolumnie lub pojedynczym wierszu, a powinny być podzielone na kilka kolumn lub wierszy. Jest to typowa sytuacja, gdy importujemy dane z zewnętrznych źródeł lub otrzymujemy informacje w niewygodnym formacie. Zamiast ręcznie przenosić każdą wartość do odpowiedniej komórki, możemy wykorzystać nowe funkcje Excela, które zautomatyzują ten proces.
W moim wideo pokazuję, jak każda informacja powinna trafić do właściwej kolumny, zgodnie z logicznym uporządkowaniem. Przy zawijaniu wierszy numerujemy dane od lewej do prawej, a następnie od góry do dołu — tak jak zwykle czytamy tekst. Z kolei przy zawijaniu kolumn dane są układane najpierw z góry na dół, a dopiero potem od lewej do prawej.
Funkcja ZAWIJAJ.WIERSZE
Pierwszą omawianą funkcją jest ZAWIJAJ.WIERSZE, która przekształca jednowymiarowy zakres danych w układ wierszy o określonej szerokości. Jej składnia jest prosta, ale warto zrozumieć każdy z argumentów:
- Wektor — jednowymiarowa tablica danych (jedna kolumna lub jeden wiersz)
- Szerokość wiersza — liczba kolumn w każdym wierszu
- Wartość wypełnienia (opcjonalnie) — wartość, która ma być użyta, gdy brakuje danych
W moim przykładzie zaczynam od pojedynczej kolumny i chcę ją przekształcić w układ, gdzie każdy wiersz zawiera 5 wartości. Specjalnie wybrałem przykład, w którym liczba danych nie jest wielokrotnością 5, aby pokazać, jak Excel radzi sobie z niepełnymi wierszami.
Po zastosowaniu funkcji ZAWIJAJ.WIERSZE z argumentami wskazującymi na nasz zakres danych i szerokością wiersza równą 5, Excel automatycznie reorganizuje dane. Każda kolumna zawiera odpowiednie informacje zgodnie z nagłówkami, ale w ostatnim wierszu brakuje wartości. W takim przypadku Excel domyślnie wyświetla błąd #N/D.
Radzenie sobie z brakującymi danymi
Aby uniknąć błędów #N/D, możemy wykorzystać trzeci, opcjonalny argument funkcji ZAWIJAJ.WIERSZE. Ten argument określa, jaką wartość Excel ma wstawić w miejsca, gdzie brakuje danych. W moim przykładzie pokazuję, jak można użyć pustego ciągu tekstowego ("") lub innego oznaczenia, na przykład kilku myślników ("—-").
Warto pamiętać o jednym istotnym szczególe: w wielu sytuacjach puste komórki są interpretowane jako 0. Aby sobie z tym poradzić, można dodatkowo zastosować funkcję JEŻELI, która sprawdza, czy wartość jest pustym ciągiem tekstowym, i odpowiednio ją obsługuje:
=JEŻELI(dane=""; ""; dane)
Dzięki temu puste komórki są poprawnie obsługiwane, a my unikamy niechcianych zer w naszych danych. Nowoczesne funkcje tablicowe w Excelu automatycznie radzą sobie z takimi operacjami, więc nie musimy już stosować formuł tablicowych z kombinacją klawiszy Ctrl+Shift+Enter.
Zawijanie danych z wiersza
Funkcja ZAWIJAJ.WIERSZE działa tak samo efektywnie, gdy zamiast kolumny chcemy przekształcić pojedynczy wiersz. W tym przypadku również podajemy zakres danych i liczbę elementów w wierszu, a Excel automatycznie reorganizuje dane.
Kolejność odczytu danych pozostaje taka sama: od lewej do prawej, a następnie z góry na dół. Nie ma znaczenia, czy zawijamy pojedynczą kolumnę, czy pojedynczy wiersz – kluczowe jest tylko to, aby pamiętać o właściwej kolejności danych.
Funkcja ZAWIJAJ.KOLUMNY
Drugim ważnym narzędziem jest funkcja ZAWIJAJ.KOLUMNY, która działa podobnie do ZAWIJAJ.WIERSZE, ale z inną organizacją danych wynikowych. Ta funkcja przyjmuje następujące argumenty:
- Wektor — jednowymiarowa tablica danych
- Wysokość kolumny — liczba elementów w każdej kolumnie
- Wartość wypełnienia (opcjonalnie) — wartość dla brakujących danych
W moim przykładzie pokazuję, jak użyć tej funkcji dla pojedynczej kolumny danych, określając liczbę elementów w kolumnie na 4. Po zastosowaniu funkcji dane są organizowane najpierw w kolumnach (z góry na dół), a dopiero potem przechodzą do kolejnych kolumn (od lewej do prawej).
Ta różnica w organizacji danych jest kluczowa do zrozumienia — przy zawijaniu wierszy dane są najpierw organizowane w wierszach, a przy zawijaniu kolumn najpierw w kolumnach. Warto to zapamiętać, aby uniknąć pomyłek przy reorganizacji danych.
Zastosowanie dla danych w wierszu
Funkcja ZAWIJAJ.KOLUMNY może być również użyta do przekształcenia pojedynczego wiersza danych. W moim przykładzie pokazuję, jak przy użyciu tej funkcji z argumentem wysokości kolumny równym 2, dane z wiersza zostają zorganizowane w układ kolumnowy.
Choć ta funkcja może wydawać się mniej intuicyjna i rzadziej używana niż ZAWIJAJ.WIERSZE, w niektórych sytuacjach jest dokładnie tym, czego potrzebujemy do poprawnego uporządkowania danych.
Praktyczne zastosowania
Funkcje zawijania wierszy i kolumn są szczególnie przydatne w następujących sytuacjach:
- Reorganizacja danych importowanych z zewnętrznych źródeł
- Przekształcanie list danych w formaty tabelaryczne
- Automatyzacja układu danych w raportach
- Przygotowanie danych do analizy lub wizualizacji
- Uporządkowanie danych po operacjach łączenia lub transpozycji
Te funkcje tablicowe znacznie ułatwiają pracę z danymi, eliminując potrzebę ręcznego kopiowania i wklejania wartości. Dzięki nim możemy szybko przekształcać jednowymiarowe zakresy danych w czytelne, dwuwymiarowe układy, które lepiej odpowiadają naszym potrzebom analitycznym.
Pamiętajmy jednak, że kluczem do efektywnego korzystania z tych funkcji jest zrozumienie kolejności, w jakiej dane są organizowane — przy ZAWIJAJ.WIERSZE od lewej do prawej, a następnie z góry na dół, a przy ZAWIJAJ.KOLUMNY najpierw z góry na dół, a potem od lewej do prawej. Znając te zasady, możemy szybko i efektywnie reorganizować nasze dane w Excelu.

